| çal |
Eski Türkçe çal "alaca, benekli" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
| çal|mak |
Eski Türkçe çal- "1. (sesli olarak) vurmak, darp etmek, 2. ses etmek, 3. boya vurmak, alaca kılmak, harelemek" fiilinden evrilmiştir. |
|
| çalak |
Farsça çālāk چالاك "canlı, atik, çevik" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Orta Türkçe çalık "kızgın" sözcüğü ile eş kökenli olabilir; ancak bu kesin değildir. |
|
| çalgı |
Orta Türkçe çalğu "müzik aleti, saz" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Orta Türkçe çal- "saz vurmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +gU ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalı |
Türkiye Türkçesi ve Çağatayca çalağan "ısırgan, dikenli (bitki), azgın (köpek)" sözcüğü ile eş kökenlidir. Türkçe sözcük Eski Türkçe çal- "vurmak, çarpmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +I(g) ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalık |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Kıpçakça: "deli" [ Codex Cumanicus, 1303]čalih - Alm: czornik [zornig, öfkeli] "... kesik" [ Şer'iye Sicilleri, 1600 yılından önce]sağ elinüŋ baş parmağı çalık Türkiye Türkçesi: "... yaralı, lekeli" [ Meninski, Thesaurus, 1680]çalık: Fissus, percussus [dövülmüş, vuruk], vulnere & cicatrice affectus, plagis deformatus [yüzünde yara ve çıban izi olan], refractarius equus [huysuz at] Türkiye Türkçesi: [ Ahmed Vefik Paşa, Lehce-ı Osmani, 1876]Ağzı burnu çalık: çarpılmış. Aklı çalık: delişmen. Defterden çalık: sipah-i matrud [ordudan tard edilmiş]. Rengi çalık: dönmüş. Çalık illeti: koyun uyuzu. Köken Orta Türkçe (sadece Kıpçak ve Oğuz lehçelerinde) çalık "1. vurulmuş, darbe almış, 2. cin çarpmış, deli, 3. boyalı, alaca" sözcüğünden evrilmiştir. Türkçe sözcük Eski Türkçe çal- "vurmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +Uk ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için çal- maddesine bakınız. 26.08.2017 |
|
| çalım |
Türkiye Türkçesi çal- "vurmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +Im ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalış|mak |
Eski Türkçe çalış- "vuruşmak, mücadele etmek" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe çal- "vurmak, darp etmek" fiilinden Eski Türkçe +Iş- ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalıştay |
Türkiye Türkçesi çalış- fiilinden Yeni Türkçe +tAy ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalka|mak |
Orta Türkçe (sadece Kıpçak ve Oğuz lehçelerinde) çalık "çok sıçrayan, haşarı, oynak" sözcüğünden Türkiye Türkçesinde +(g)A- ekiyle türetilmiştir. Türkçe sözcük Eski Türkçe çal- "vurmak, çarpmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +Uk ekiyle türetilmiştir. |
|
| çalpara |
Farsça çār-pāre چار پاره "1. dört parça, 2. dört parçalı köçek zili, kastanyet" deyiminden alıntıdır. |
|
Yeradları sözlüğü
Kişi adları sözlüğü