| aldan|mak |
Eski Türkçe alda- "aldatmak, kandırmak" fiilinden Türkiye Türkçesinde +In- ekiyle türetilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe al "hile" sözcüğünden Eski Türkçe +dA- ekiyle türetilmiştir. |
|
| aldehit |
Fransızca aldéhyde veya İngilizce aldehyde "alkollerden elde edilen bir kimyasal madde sınıfı" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Yeni Latince alcool dehydrogenatus "suyu alınmış alkol" deyiminden türetilmiştir. |
|
| aldente |
İtalyanca al dente "«dişe gelir», az pişmiş makarnayı tarif eden bir söz" deyiminden alıntıdır. İtalyanca deyim İtalyanca dente "diş" sözcüğünden à+ önekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen dens, dent- sözcüğünden evrilmiştir. |
|
| aldır|mak |
Orta Türkçe aldur- sözcüğünden evrilmiştir. (NOT: Türkçe sözcük Eski Türkçe altız- "yakalatmak, almasına neden olmak" fiili ile eş kökenlidir. ) Bu sözcük Eski Türkçe al- fiilinden Eski Türkçe +tUr- ekiyle türetilmiştir. |
|
| ale+ |
Arapça ˁlw kökünden gelen ˁalā عَلَى "üzeri, üst, üzere (edat)" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ˁalā عَلَا "yüksek idi, üstte idi, yüzdü" fiilinden türetilmiştir. |
|
| alegori |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Hüseyin Rahmi Gürpınar, Kokotlar Mektebi, 1927]Sergüzeştimi ‘alegorik’ bir piyes gibi derleyip toplamaya mecburum Köken Fransızca allégorie "simgesel anlatı" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca allēgoría αλληγορία "başka türlü söyleme, başka şey ima etme" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca állos άλλος "başka" (NOT: Yunanca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *h₂el- (*al-) "öte, başka" biçiminden evrilmiştir. ) ve Eski Yunanca agoreúō αγορεύω "konuşmak, söylemek" sözcüklerinin bileşiğidir. Ek açıklama Yunanca állos sıfatıyla yapılan bileşiklere örnek: alofon (başka telaffuz), alomorf (farklı biçim), alometri (faklı hızla büyüme), alotropi (başka hale dönüşme), alozom (dişi ve erkekte farklı olan kromozom). Benzer sözcükler alegorik, alegorize Bu maddeye gönderenler 07.12.2015 |
|
| alelade |
Arapça ˁalā'l-ˁāda(t) عَلَى العادة "adet üzere, alışılmış surette" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| alem |
Arapça ˁlm kökünden gelen ˁalam علم "simge, işaret, belirti, sancak, bayrak" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| âlem |
Arapça ˁlm kökünden gelen ˁālam عالم "dünya, kâinat" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice ˁālam עלם "devir, çağ, şimdiki dünya, evren (Yunanca aiōn karşılığı)" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük İbranice ˁōlām עולם "devir, çağ, şimdiki dünya" sözcüğü ile eş kökenlidir. |
|
| alemdar |
Farsça ˁalamdār "sancak taşıyan, sancaktar" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| âlemîn |
Arapça ˁālamīn عالمين "âlemlerin (genitiv çoğul)" sözcüğünden alıntıdır. |
|
Yeradları sözlüğü
Kişi adları sözlüğü