ankiloz |
Fransızca ankylose "tıpta eklem kireçlenmesi" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca ankýlōsis αγκύλωσις "bükülme" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: MS 2. yy Galenus, Yun. tabip (y. 129 - y.200).) Bu sözcük Eski Yunanca ankýlō αγκύλω "kıvırmak, bükmek" fiilinden +osis ekiyle türetilmiştir. Yunanca fiil Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *h₂eng-ulo-s (*ang-ulo-s) biçiminden alıntıdır. |
|
ankraj |
Fransızca ancrage "demirleme, çapa atma" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca ancre "gemi demiri, çapa" sözcüğünden +age ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen ancora sözcüğünden evrilmiştir. Latince sözcük Eski Yunanca aynı anlama gelen ánkyra άγκυρα sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *h₂eng-ulo-s (*ang-ulo-s) "bükük şey, kanca, çengel" biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *h₂eng- (*ang-) "bükmek, kıvırmak" kökünden türetilmiştir. |
|
anksiyete |
Fransızca anxiété "sıkıntı, endişe, sebepsiz korku" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince aynı anlama gelen anxietas sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince angere, anx- "sıkmak, daraltmak, boğmak" fiilinden +itas ekiyle türetilmiştir. |
|
anla|mak |
Oğuzca aŋla- "ayırt etmek, idrak etmek" fiilinden evrilmiştir. Oğuzca fiil Eski Türkçe aŋ veya aġ "ayrım" sözcüğünden Eski Türkçe +lA- ekiyle türetilmiştir. |
|
anlak |
Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi aŋla- fiilinden Yeni Türkçe +Uk ekiyle türetilmiştir. |
|
anlam |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Türk Dilini Tedkik Cemiyeti, Tarama Dergisi, 1934]Yeni Türkçe: [ Osmanlıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu, 1935]anlam = Mana, meal, mazmun, müddea, fehva, medlûl, mantuk Köken Türkiye Türkçesi anla- fiilinden Yeni Türkçe +Im ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için anla- maddesine bakınız. Ek açıklama Besim Atalay'ın aktardığına göre Dil Devrimi döneminde Konya'nın "bazı köylerinden" derlenmiş sözcüktür (Bir Doçentin Türkçe Okutuşu ve Münakaşalarımız, 1940). Benzer sözcükler anlamdaş, anlamlandırmak, anlamlı, anlamsız, anlamsızlaşmak, anlamsızlaştırmak 05.02.2018 |
|
anlat|mak |
Eski Türkçe aŋla- fiilinden Türkiye Türkçesinde +It- ekiyle türetilmiştir. |
|
anlatı |
Türkiye Türkçesi anlat- fiilinden Yeni Türkçe +I(g) ekiyle türetilmiştir. |
|
anne |
Türkiye Türkçesi ana çocuk sözü ile eş kökenlidir. |
|
anofel |
Fransızca anophèle "sıtmaya neden olan sivrisinek türü" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca anophelḗs ανοφελής "zayıflatan, kurutan" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1818 J. W. Meigen, Alm. biyolog.) Bu sözcük Eski Yunanca ophelḗs οφελής sözcüğünden a(n)+ önekiyle türetilmiştir. Yunanca sözcük Eski Yunanca ophéllō οφέλλω "güçlendirmek, kan ve can vermek, beslemek, yaramak" fiilinden türetilmiştir. |
|
anomali |
Fransızca anomalie "uyumsuzluk, sıra dışılık" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Eski Yunanca ʰomalós ὁμαλός "bir örnek, tekdüze, sıradan, düzenli" sözcüğünden a(n)+ önekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Eski Yunanca ʰómos ὅμος "aynı, eş, bir örnek" sözcüğünden türetilmiştir. |
|