hakeza |
Arapça ḥā kaḏā حٰكذا "işte bunun gibi, böyle" deyiminden alıntıdır. |
|
haki |
Farsça χākī خاكى "toprağa ait, toprak gibi" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça χāk خاك "toprak" sözcüğünden +ī ekiyle türetilmiştir. |
|
hakikat |
Arapça ḥḳḳ kökünden gelen ḥaḳīḳa(t) حقيقة "gerçek (ad), doğruluk" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḥaḳḳa حقّ "doğru idi" fiilinin faˁīlā(t) vezninde sıfat dişilidir. |
|
hakiki |
Arapça ḥḳḳ kökünden gelen ḥaḳīḳī حقيقى "hakikate ait, gerçek (sıfat)" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḥaḳīḳa(t) sözcüğünden +ī ekiyle türetilmiştir. |
|
hakim1 |
Arapça ḥkm kökünden gelen ḥākim حاكم "yargılayan, yargıç" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḥakama حَكَمَ "yargıladı, hükmetti" fiilinin fāˁil vezninde etken fiil sıfatııdır. |
|
hakim2 |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) [ Kutadgu Bilig, 1069]yime yaḳşı aymış otaçı ḥakīm [yine güzel söylemiş tabip alim] [ Codex Cumanicus, 1303]sen agiriχ kizi kačan ... hakimga aytmasang nečik saw bolgaysen [sen hasta kızı? hekime söylemesen nasıl sağalırsın?] [ Şemseddin Sami, Kamus-ı Türki, 1900]hakīm: 1. Fevkalade akliyle ve ahlakı hasenesiyle mümtaz olan adam, feylesof. 2. Hikmet ve felsefe mütehassısı. 3. Kâffei ulūm ve fünūna vakıf olan adam, alim. 4. Fenni tıb müntesibi, tabib, doktor. Köken Arapça ḥkm kökünden gelen ḥakīm حكيم "bilge, alim, filozof, tabip" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice ḥākām חָכָם "bilge, alim" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Aramice/Süryanice ḥakam, ḥakīm חַכַם, חַכִים "bilmek, tanımak, alim olmak" kökünden türetilmiştir.Daha fazla bilgi için hüküm maddesine bakınız. Ek açıklama Arapça ḥakama fiili "yargılamak" ve "pekiştirmek" anlamlarını taşır. "Kitabi ilimlere hakim olma" anlamı aynı fiilin Aramicede özelleşmiş anlamından Arapçaya alıntıdır. Benzer sözcükler hakimane, hükema 02.04.2015 |
|
hakipay |
Farsça χāk-i pāy خاك پاى "ayak toprağı, birinin ayağını bastığı toprak" deyiminden alıntıdır. |
|
hakir |
Arapça ḥḳr kökünden gelen ḥaḳīr حقير "aşağı, aşağılık, mütevazı" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḥaḳara حقر "aşağıladı" fiilinin faˁīl vezninde sıfatıdır. |
|
hakkâk |
Arapça ḥkk kökünden gelen ḥakkāk حكّاك "hakkedici, oymacı, kalemkâr" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḥakka حَكَّ "oydu" fiilinin faˁˁāl vezninde meslek adııdır. |
|
hakkaniyet |
Arapça ḥaḳḳānī حقّانى "hakka ilişkin, adil, doğru" sözcüğünden +īya(t)2 ekiyle türetilmiştir. Arapça sözcük Arapça ḥaḳḳ حقّ sözcüğünün nisbet halidir. |
|
hakla|mak |
Arapça ḥaḳḳ sözcüğünden Türkiye Türkçesinde +lA- ekiyle türetilmiştir. |
|