ikbal |
Arapça ḳbl kökünden gelen iḳbāl إقبال "ilerleme, öne gitme, (mec.) talihi yaver gitme" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça aḳbala أَقْبَلَ "yöneldi, ilerledi, şansı yaver gitti" fiilinin ifˁāl vezninde (IV) masdarıdır. Bu sözcük Arapça ḳabala قَبَلَ "yöneldi" fiilinin (IV) fiilidir. |
|
ikebana |
Japonca ikebana "Japonlara özgü çiçek düzenleme sanatı" sözcüğünden alıntıdır. Japonca sözcük Japonca ike "tanzim, düzenlem" ve Japonca bana "çiçek" sözcüklerinin bileşiğidir. |
|
iken |
Eski Türkçe erken "vaktinde, vakitlice, iken" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
iki |
Eski Türkçe eki veya ekki "2" sözcüğünden evrilmiştir. |
|
ikilem |
Türkiye Türkçesi ikile- fiilinden Yeni Türkçe +Im ekiyle türetilmiştir. Türkçe fiil Türkiye Türkçesi iki sözcüğünden Yeni Türkçe +lA- ekiyle türetilmiştir. |
|
ikindi |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Eski Türkçe: "ikinci" [ Orhun Yazıtları, 735]yadag süsin ikinti kün kop ölürtim [yaya askerini ikinci gün hep öldürdüm] Eski Türkçe: "... ikinci namaz vakti" [ Kaşgarî, Divan-i Lugati't-Türk, 1073]ékindi neŋ: as̠-s̠ānī [ikinci şey] ... waḳt ṣalāti'l-aṣr [ikindi namazı zamanı] Köken Eski Türkçe ikinti "ikinci" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe iki veya éki veya ékki "iki" sözcüğünden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için iki maddesine bakınız. Ek açıklama Öğleden öğleye hesaplanan gün sistemine göre ikinci namaz vaktidir. Clauson'a göre buradaki +ntI eki, daha sonra kullanıma giren +Inç ordinal ekinin özgün biçimi olabilir ( ▪ Gerard Clauson, An Etym. Dict. of Pre-Thirteenth Centu sf. 111). 29.05.2018 |
|
ikircik |
Eski Türkçe ikirçgü "ikilik, tereddüt" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe ikiz sözcüğünden Eski Türkçe +gU ekiyle türetilmiştir. |
|
ikiz |
Eski Türkçe ékkiz "ikiz" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe ékki "iki" sözcüğünden Eski Türkçe +Iz ekiyle türetilmiştir. |
|
iklim |
Arapça ḳlm kökünden gelen iḳlīm إقليم "yeryüzünün bölündüğü yedi kuşağın her biri, diyar, ülke" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Eski Yunanca klíma κλίμα "1. eğim, 2. güneş ışınlarının eğimi, iklim kuşağı" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: Ptolemaios, Yun. coğrafyacı (MS 90-168).) Bu sözcük Eski Yunanca klínō κλίνω "eğimli olmak, yatmak" fiilinden +ma(t) ekiyle türetilmiştir. Yunanca fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *ḱli-n-i̯é- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *ḱlei̯- kökünden türetilmiştir. |
|
ikmal |
Arapça kml kökünden gelen ikmāl إكمال "bütünleme, tamamlama, kemale erdirme" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça kamala كمل "bütün idi, erdi" fiilinin ifˁāl vezninde (IV) masdarıdır. |
|
ikna |
Arapça ḳnˁ kökünden gelen iḳnāˁ إقناع "kani etme, doyurma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ḳanaˁa قناعة "doydu" fiilinin ifˁāl vezninde (IV) masdarıdır. |
|