türe|mek
| türap |
Arapça trb kökünden gelen turāb تُرَاب "toprak" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| türban |
Fransızca turban "Türk sarığı" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Türkiye Türkçesi tülbend "kavuk üstüne sarılan sarık" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| türbe |
Arapça trb kökünden gelen turba(t) تربة "toprak, kabir" sözcüğünden alıntıdır. |
|
| türbin |
Fransızca turbine "hava veya su akımıyla dönen motor" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince turbo, turbin- "girdap, hortum, topaç, makara" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca turbḗ τυρβή "girdap" sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *tur-bā- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *(s)twer- "girdap, alabora" kökünden türetilmiştir. |
|
| türbülans |
Fransızca turbulence "karışıklık, girdap" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Geç Latince turbula "girdapçık" sözcüğünden +entia ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Latince turbo "girdap" sözcüğünün küçültme halidir. |
|
| türe|mek |
Tarihçe (tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler) Eski Türkçe: [ Orhun Yazıtları, 735]kişi oglu kop ölgeli törümiş [insanoğlu hep ölümlü yaratılmış] Eski Türkçe: [ Uygurca Budist metinler, 1000 yılından önce]ığaçda törümiş tüş yémişler [ağaçta bitmiş ürün ve yemişler] Eski Türkçe: [ Kutadgu Bilig, 1069]törümiş neŋ erse yokalğu turur [yaratılmış şey yok olmalıdır] Kıpçakça: [ Codex Cumanicus, 1303]kız anadan dep törädi [bakire anadan doğdu] (...) iesusni kačan töreding [İsa'yı ne zaman ki doğurdun - töretting?] Türkiye Türkçesi: [ Ruşenî, Divan, 1486 yılından önce]sanasın türedi/töredi ejder kapuda Köken Eski Türkçe törü- "yaratılmak, üremek, düzenlenmek" fiilinden evrilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe töz "orijin, asıl" sözcüğünden +U- ekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için töz maddesine bakınız. Ek açıklama Anlam yelpazesi için karş. Eski Yunanca kósmos "düzen, düzenli dünya, evren, kaos zıddı" > kosméō "düzenlemek". Benzer sözcükler türetmek, türeyiş 04.10.2017 |
|
| türedi |
Türkiye Türkçesi türe- fiilinden Türkiye Türkçesinde +dI ekiyle türetilmiştir. |
|
| türev |
Yeni Türkçe türe- fiilinden Yeni Türkçe +Av ekiyle türetilmiştir. |
|
| Türk |
Eski Türkçe türük "bir kavim adı" sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe törü- "yaratmak, düzmek, düzene koymak" fiilinden türetilmiş olabilir; ancak bu kesin değildir. |
|
| Türkilizce |
Türkiye Türkçesi Türkçe ve Türkiye Türkçesi İngilizce sözcüklerinin bileşiğidir. |
|
| Türkiyat |
Arapça yazılı örneği bulunmayan *turkīyāt "Türklere ilişkin şeyler" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça turkī "Türke ilişkin" sözcüğünün çoğuludur. |
|